Paris İklim Anlaşması

Geçtiğimiz günlerde Paris İklim Anlaşması‘nın onaylanmasının uygun bulunduğuna dair yeni bir kanun yayımlandı.

Paris İklim Anlaşması, Dünya’nın ortalama yüzey sıcaklık artışını yaklaşık iki derecenin (2º) altında tutmayı ve bir buçuk (1,5º) derece ile sınırlandırmayı hedeflemektedir. Bunu sağlamak için anlaşma dahilinde bulunan ülkelerin, karbon emisyonlarını azaltma ve sıfırlama yönünde 2030 ve 2050 hedefleri var.

İklim değişikliğini durdurma yönünde Kyoto Protokolü’nün ardından, Fransa’nın Paris kentinde birçok ülkenin katılımıyla gerçekleştirilen konferansta kabul edilen Paris İklim Anlaşması, 5 Ekim 2016 itibariyle, küresel sera gazı emisyonlarının büyük bölümünü oluşturan ülkelerin bir araya gelerek onaylaması ile yürürlüğe girdi.

Ayrıca AB (Avrupa Birliği)’nin, 2019 yılında Paris Anlaşması’na uyum yolunda, kaynakların sürdürülebilir kullanılması ve insan sağlığının korunmasının esas alındığı söylenen Yeşil Mutabakat ile birçok alanda yeşil enerji kaynaklarının kullanılması planlanmış; mutabakata dahil olan ülkeler, mutabakata uyum sağlayabilmek için fosil yakıtların yerine rüzgar, güneş gibi yenilenebilir  enerji kaynaklarının konulmasını hedeflemiştir. Paris’te, Aralık 2015’te yapılan 21. BM İklim Değişikliği Taraflar Konferansı’nda (COP21) onaylanan İklim Anlaşması, Nisan 2016’da, 190’dan fazla ülke tarafından imzalanmıştı.

Anlaşma, 5 Ekim 2016 itibariyle, küresel sera gazı emisyonlarının %55’ini oluşturan en az 55 tarafın anlaşmayı onaylaması sonucunda, 4 Kasım 2016 itibariyle yürürlüğe girmişti.

Paris İklim Anlaşması’nın Maddeleri Neyi İçeriyor?

• İklim değişikliğine neden olan sıcaklık artışının, 1850-1900 yılları arasındaki “sanayi öncesi döneme” göre 2º nin altında tutmak, mümkünse 1,5 dereceye kadar sınırlandırmak, (Mevcut artışın 1,1-1,2 derece düzeyinde olduğu tahmin ediliyor.)
• Sera gazlarını, 2050- 2100 yılları arasında doğada emilimi olabilecek düzeye getirmek,
• Her ülkenin karbon salınımını kesme performansını beş yılda bir değerlendirmek ve yeni hedefler belirlemek,
• Zengin ülkelerin daha yoksul ülkelere “iklim finansı” vermesini sağlayarak iklim değişikliğine uyumunu geliştirmek ve yenilenebilir enerjiye geçişlerini sağlamak.

Paris İklim Anlaşması ile hedeflenen değerlere uyum ve ulusal karbon fiyatlandırma mekanizmasının¹,  özellikle kömür petrol gibi yakıt türlerinde enerjiyi yoğun kullanan sektörlere ve alanlara ne gibi ek maliyetler getireceği henüz belli değil.

Anlaşma ile hedeflenen değerlere ulaşmak için yapılacak değişimlerin, tahmin edilenden daha fazla maddi yük getirmesi durumu da söz konusu. Bu durumda ülkelerin anlaşmaya bağlı kalabilme yönünde ne yapabilecekleri belki gelecek yıllarda belli olacaktır.

1. Karbon fiyatlandırması (veya CO 2 fiyatlandırma):  ulusların, kirleticileri iklim değişikliğinin ana itici gücü olan kömür, petrol ve gazın yanmasını azaltmaya teşvik etmek için sera gazı emisyonları oranlarına göre belirlenen maliyetler, vergi.