Yasin Suresi Bize Neler Anlatıyor?

Sure Hakkında

Yâsin Suresi Mekke döneminde inmiştir. 83 ayettir. Sure, adını ilk ayeti oluşturan “Yâ-Sin” harflerinden almaktadır. Surede insanın ahlakî sorumlulukları, vahiy, Hz. Peygamber’i (s.a.v) yalanlayan Kureyş kabilesi, Antakya halkına gönderilen peygamberler, Allah’ın birliğini ve kudretini gösteren deliller, öldükten sonra dirilme, hesap ve ceza gibi konular hakkında ayetler vardır. Mushaftaki sıralamada otuz altıncı, iniş sırasına göre kırk birinci suredir. Cin suresinden sonra Furkan suresinden önce Mekke’de nazil olmuştur.

Surenin Fazileti

Peygamber Efendimiz Yâsin Suresi için “Her şeyin bir kalbi vardır. Kur’an’ın kalbi de Yâsin’dir. Kim Yâsin Suresi’ni okursa Allah onun okumasına Kur’an’ı on kere okumuş gibi sevap yazar.” buyurmaktadır. (Tirmizî, Fedâilu’l-Kur’an, 7; Dârimî, Fedâilu’l-Kur’an, 21)

Alimler Yâsin Suresi’nin Kur’an’ın kalbi olduğunu şu şekilde açıklarlar: “İnsan Yâsin Suresi’nin ayetleri üzerine, Ben ne noktadayım; Allah (c.c) ile aramdaki muhabbetim ne noktada? diye düşünürse, kalbini, içindeki imanî mevzuları daha iyi anlar, onları pekiştirir ve canlandırır. İman ile ilgili mevzular Yâsin Suresi’nde çokça geçer. İman da kalbi alakadar eden bir mevzu olduğu için Yâsin Suresi Kur’an-ı Kerim’in kalbidir.”

Peygamber Efendimiz yine bu sure hakkında “Yâsin, Kur’an’ın kalbidir. Allah’ı ve ahiret gününü arzu ederek Yasin Suresini okuyan kimsenin geçmiş günahları affedilir. Onu ölülerinize okuyunuz.” buyurmaktadır. (Ebû Davud Cenâiz 20; İbn Mace, Cenâiz 4; İbn Hanbel, Müsned V, 26, 27)

Hadis alimleri bu hadis-i şerifte geçen “ölülerinize okuyunuz” ifadesinin, Yâsin Suresi’nde kabir hayatından, haşr (bir araya toplanma) ve neşrden (öldükten sonra insanların yeniden diriltilmesi) bahsedilmesi sebebi ile “ölmek üzere olanlara ve ölenlerin ardından okuyunuz” şeklinde anlaşılması gerektiğini ifade etmişler.

Hadis-i şerifte bahsedilen ”ölüleriniz” kelimesinin -Arapça ifadesi ile mevta- Kur’an’da yalnızca ölüm manasında geçmediğini de görmekteyiz. Kelime yalnız insanın ölümünü ifade etmek için kullanılmaz. Toprağın verimsizliği, tevhidden şaşarak dalalette olmak ve suret verilmemiş canlıyı anlatmak için de mevt kelimesi kullanılmaktadır. Ayrıca Fâtır Suresi 22. ayette ”dirilerle ölüler bir değildir” ifadesindeki ölülerden kasıt ruhunu manen öldürmüş, iman hakikatlerine kalbini kapatmış kimselerdir. Kalbi iman ile buluşmamış bir kimse yaşıyor gibi görünse de manen ölmüştür. Bu yorumdan hareketle, Peygamber Efendimiz (s.a.s), Yâsin Suresi’nin okunmasını, ölmüş olan ruhların ve kalplerin dirilmesi için bir tavsiye olarak bizlere sunmuştur.

Surenin Tefsiri

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحيمِ

Bismillahirrahmanirrahim

1. Yâ Sin

Yâ Sin: “Yâ” ifadesi Arapçada bir seslenme sözcüğü ve hitap şeklidir. “Sin” insan kelimesini işaret etmektedir. İnsan, Arapça “ins” kökünden türemiş bir kelimedir. ”İns” çoğunlukla insan topluluğunu ifade etmekte olup bu türün erkek veya dişi her ferdine insi/enesi veya insan denilmektedir.

Yüce Allah (c.c), Kur’an’da bizlere bildirdiği üzere insanı topraktan yaratmış, bu hali ile diğer varlıklardan hiçbir farkı yokken insana kendi ruhundan ruh üfleyerek, zatını yani Yüce Allah’ı (c.c) tanıyabilme kabiliyetini vermiştir. Bu sebeple insana eşref-i mahlukat (yaratılmışların en şereflisi) denilmiştir.

Yüce Allah’ın (c.c) Kur’an-ı Kerim’de buyurduğu ”Hani o meleklere ben yeryüzünde bir halife yaratacağım demişti.” ( Bakara 2/30) ayetinde yer alan halifeden maksat insandır. Ancak burada Allah’ın yeryüzünde halifesi olarak insan denildiğinde yaratılışının suretâ insan olması kastedilmez. Anlatılmak istenen varlığını sorgulayıp Rabbini bilen, O’nun hükümlerine boyun eğip bu yolda yürüyen, O’nun emrine uygun davranan kimse demektir.

Yaratılışta her insan Allah’ı (c.c) tanıyabilme kabiliyetindedir. Ancak bu yolda kendini, nefsini nakış nakış işlemesi gerekmektedir. Peki insan bunları nereden ve kimden öğrenecek? Muhakkak ki bu kişi Yüce Rabbimizin seçtiği insan olan ve kalbine Kur’an-ı Kerim’i indirdiği Hz. Muhammed’den (s.a.s) başkası değildir.
Bütün bu yorumlar ışığında Yâ-Sin “Ey İnsan” manasına gelmekte olup ayette kastedilen insan Peygamberimiz Hz. Muhammed’dir (s.a.s).

Bazı tefsir alimlerine göre ‘’Yâ Sin’’ ifadesi, içinde bir yemin de barındırmaktadır. O insana, yani yaratılanların en mükemmeli olan Hz. Muhammed’e (s.a.s) yemin olsun ifadesi ile Yüce Allah (c.c) kendi kudretine de yemin etmektedir.

Bu haftaki yazımızı nihayete erdirirken sizleri yemin kavramı üzerinde düşünmeye de davet ediyorum. Günümüz insanı olarak bizlerin hiç düşünmeksizin yerine getirdiği bir iştir yemin etmek. Bu sebeple önem arz eden, “İslam’a göre yemin ne demektir; ne üzerine yemin edersek geçerlidir?”, “İslam ahlakına göre her durumda yemin etmek uygun görülen bir davranış mıdır?” sorularına cevap verelim. Yemin dini bir kavram olarak Allah’ın (c.c) ismini veya bir sıfatını söyleyerek kişinin sözünü kuvvetlendirmesi demektir. Mesela ”Vallahi (Allah’a (c.c) yemin ederim ki) şu işi yapmam”, ”Billahi (Allah’a (c.c) yemin ederim ki) şu saatte şu yerde olacağım” şeklindeki ifadeler böyledir.
Kur’an-ı Kerim’de verilen sözün yerine getirilmesi hakkında “Yeminlerinizi koruyunuz (yerine getiriniz)” (Mâide, 5/89); “” (Nahl, 16/91) buyurulur. Bu itibarla bir müslümanın alelade her işinde yemin etmemesi; yemin etmişse bu söylediği sözün Allah’ı şahit tutmak demek olduğunu bilerek mutlaka yeminine bağlı kalması gerekmektedir.

Değerli okurlarımız,

Sizler ile ilk defa buluştuğumuz bu yazımızda Yasin Suresi’ne genel bir giriş yapmış, faziletleri hakkında bilgi vermiş olduk. 15 günde bir sizlerle bulaşacağımız köşemizde Yasin Suresi ayetlerine dair alimlerin yaptığı tefsirleri sizle buluşturmaya devam edeceğiz. Sağlıkla kalın.