Osmanlı Dönemi Çocuk Giyim

Osmanlı dönemi çocuk giyimi ve eşyaları incelendiğinde, çocukların doğduğu cinsiyete göre giyim, beslenme, arkadaşlık, kullanım eşyaları gibi konularda büyük farklılıklar olduğu; erkek çocukların erkek yetişkinlerle, kız çocukların ise kadın yetişkinlerle aynı giysileri giydiği görülmüştür. Resimli kaynaklardan da görülebildiği üzere bu dönemde çocuklar, özellikle de giyim kuşamlarından dolayı büyüklerin bir minyatür örneği gibi gözükürlerdi.

Osmanlı döneminde özellikle sarayda yetişen çocukların giyim kuşamları konusunda oldukça hassas davranılmıştır.Bu dönemdeki çocuk kıyafet koleksiyonlarını incelediğimizde erkek ve kız çocukların giyim kuşamlarının yetişkinlerle aşağı yukarı aynı olduğu görülmektedir. İç çamaşırı, giyim parçalarının en önemli unsurlarından biriydi ve  dış giyimlerinin tamamlayıcısı olan parçalardı. Kız çocuklarının iç kıyafetleri; diz altı veya diz üstüne gelecek şekilde olan pamuklu kumaştan paçalı don, üzerine askılı veya kısa kollu atlet idi. Bunların üzerine dış giyim olarak; ipekli kadife veya tafta kaliteli kumaşlardan dikilmiş bileğe kadar uzanan uzun elbise, üzerine de kaftan giyerlerdi. Bunun dışında pamuklu dokuma kumaştan gömlek, altına bol şalvar ve onun üstüne de kaftan giyildiği de görülmektedir. Kaftan veya elbiselerin üzerine aksesuar olarak beli sıkıca saran düz veya mücevher, taş işlemeli kuşak veya kemerler bağlanırdı.

Erkek çocukların ise; iç kıyafetlerinin üzerine bürümcük gömlek, onun üzerine de kaftan; alt giyim olarak da bileğe kadar uzanan şalvar pantolon giydikleri görülmektedir. Hem kız hem de erkek çocukları için ipek kumaştan dikilen kaftanların iç tarafına mevsimine göre soğuktan koruması amacıyla kürk kaplanır veya kaftanlar pamukla kapitone edilerek daha kalın hale gelmesi sağlanırdı. Törenlerde çocuklara giydirilen kaftan ve elbiselerin beden boyları yere kadar, kol boyları ise omuzlardan geriye atılabilecek kadar uzun olurdu.

Halk çocuk giyiminde sade ve rahat giysiler tercih edilirdi.Erkek çocuklar yazın üst giyim olarak dokuma V yakalı veya hakim yakalı gömlek altına da ince kumaşlardan dikilmiş diz altı pantolon veya şalvar giyerdi. Günün çoğunu dışarda geçiren çocukların daha rahat olması açısından genellikle pantolonlarda pantolon askısı da kullanılırdı. Kışın; pamuklu gömlek, gömleğin üstüne taş düğmeli mintan, onun da üzerine her iki tarafı cepli bir hırka veya eski bir sako (paltoya benzer bir dış giyim), kız çocukları ise; A model formunda, hakim yakalı, manşetli, takma kollu ve kol boyu bilekte, etek boyu ise baldırda biten renkli veya desenli entariler veya dokuma gömlek üzerine uzun veya kısa kollu ceket, altına da şalvar giyerlerdi.

İç giysisi olarak hem kız hem de erkeklerde; kışın soğuk havalara karşı korunmak amacıyla elde örme yün, yazın da pamuklu dokuma kumaştan atlet giyerken ayaklarına ise ökçeli terlik, potin, mest veya yarım kundura giydikleri görülmektedir.

Bu dönemde baş giyimi ve başa takılan aksesuarlar da büyük önem taşırdı. Ev içerisinde ve dışarda erkek de kadın da başı açık gezmez, erkekler geceleri yatarken bile gecelik takkeler takarlardı. Bu sebeple erkekler küçüklüklerinden itibaren dilimli ve renkli mücevherlerle süslenmiş kocaman sarıklar, kız çocukları ise başlarına üçgen şeklinde yemeni takar, kurdele bağlar veya gene mücevherler ve kıymetli taşlarla süslenmiş kısa, basık fesler, altı dar üst kısmı geniş veya tam tersi altı geniş üstü dar olan hotozlar giyelerdi.