Çocuğum Senden İzin Alabilir Miyim?

Eğitmen: Aslı Özçimi

Çocuk anne rahmine düştüğünde orada bir kese içinde var olur ve dar bir kanaldan dünyaya doğar. Bebeği anne karnındayken pek çok zarardan koruyan bu kese, aslında insana güvenli sınırların gerekliliğinin bir işaretidir.

0-2 yaş dönemi çocuğu sonsuz bir sevgi ve şefkatle sarma dönemidir. Bu dönemde çocuğun ihtiyaçlarını zamanında karşılamak ona sınırlarını öğretmenin ilk basamağıdır.

2-3 yaş döneminde çocuk benliğini tanımaya başlar. Bu geçiş döneminde çocuklar “hayır” kelimesini öğrenmeye başlayabilirler. Gerekli yerlerde söylenen “hayır”lar çocuğa reddedilmişlik hissi yaşatmaz aksine çocuğun ebeveyne ve kendine ait sınırları tanımasına yardımcı olur.

4 yaş-7 yaş, çocukların artık ev işlerine dahil olma ve sorumluluk alma yaşıdır. Gerçek bir işle uğraşmak çocuğa aileye aidiyetini hissettirir. Bu dönemde çocuklar pozitif bir otorite ile yönlendirilmelidir. Bu sayede çocuk evin bir ferdi olduğunu ve bu yuva içinde güvende olduğunu hisseder.

Ailem benim için iyi olanı bilir, benim iyiliğimi ister şeklinde oluşan güven duygusu çocuğun özgüvenini de geliştirir. Güvenli sınırlar ve pozitif otorite çocuğun kişiliğini olumlu yönde beslerken gereğinden önce uyarılmış “karar verme” mekanizması çocuğun kişilik yapılanmasına sorunlara sebep olabilir.

7 yaşından sonra da özellikle 10-11 yaşlarına kadar çocuğun duygularını rencide etmeden, yaşam alanına saygı göstererek yine onu yönlendirmek gerekmektedir. Bu dönemde ona verdiğimiz işler ve çizdiğimiz sınırlar çocuğu yetişkinlik dönemine hazırlar.

10-12 yaş aralığında idrak yeteneğinin gelişmesi ile birlikte çocuğa belli ölçülerde kendi kararlarını alma yetkisi verilerek öncül adımlar atılmış olur. Bu süreç 14 yaşına kadar git gide esneyerek devam eder.

Çocukların inatlaşma dönemlerinde ebeveynde daima bunu neden istiyorum teyakkuzu olmalıdır. Çocuk içsel olarak neyi neden istediğinizi bilir. Örneğin evin içinde elinde bıçakla koşturamaz, buna hayır dediğinizde ses tonunuzdaki kararlılığın da etkisiyle durumu kabullenir ve uyum sağlar. Aynı kararlılık “onun iyiliği için” diğer sınırları öğretirken de gösterilmelidir. Bu sayede çocuk istismar ve suiistimallerden iki taraflı olarak kurtulmuş olur.