Anne olmak, insan imar etmektir. Anne, dünyaya gelmesine vesile olduğu yavrusunun güzel ahlaklı olması, toplumun yararına işler yapacak kabiliyette olması için takdire şayan bir çaba gösterir.
Baba olmak da insanın imarına memur olmaktır. Bir çocuğun ahlakını, terbiyesini inşa etmek, ince ince hesap edilmesi gereken bir mühendislik projesine benzer. Nasıl ki bir mühendis elindeki malzemeyi değersizleştirmeden işe yarar hale getirmek ve kalitesini arttırmak için çabalıyorsa bir baba da aynı şekilde çocuğunun karakter gelişimi için titizlenir.
İslam düşünürü Fârâbi “Eğitim ruhun terbiyesidir” der. Ruhu terbiye etmek, küçük bir iş değildir. Bütün yaşamı kapsayan, bitmeyen ve sadece kişinin kendisini değil himayesinde olanları da içine alan bir süreçtir.
Doğum ve ölüm gibi ömür boyu başa gelen pek çok hadiseyi karşılarken belli bir eğitim ve terbiyeden geçmiş bir ruha sahip olmak, yaşam serüvenini daha da anlamlı kılacaktır.
Kalplerin keşfine ve insanın ihyasına giden yolda kıymetli eserler bırakmış olan İmam Gazali Hazretleri eğitimi yabani ısırgan otlarını ayıklayan bir bahçıvanın faaliyetine benzetir ve “eğitim, taş üstüne nakış işlemektir” der.
Çocuk eğitimi; insanın terbiyesi, kişiliğinin oluşması, kabiliyetlerinin gelişmesi için oldukça mühim ve zahmetli bir iştir.
“Evlat, anne baba elinde bir emanettir. Büyük bir nimettir. Nimetin kıymeti bilinmezse elden gider. Çocukların temiz kalpleri, kıymetli bir cevher gibidir. Mum gibi her şekli alabilir. Küçükken hiçbir şekle girmemiştir. Temiz bir toprak gibidir. Temiz toprağa hangi tohum ekilirse, onun meyvesi hasıl olur.” (İmam Gazali)
Günümüzde çocuklarımız bizlerin isteklerinin bir nesnesi haline geldiler. Evladının dünyaya geleceğini haber aldığı andan itibaren günümüz ebeveynleri; doğum öncesi baby shower, cinsiyet öğrenme partisi, doğum günü, hastane odası organizasyonu, ilk diş partisi, sütten kesme kutlaması, birinci yaş günü vs. derken masa, duvar, kağıt süsleme ve iyi bir fotoğraf karesi yakalama çabası ile yıllarını geçiriyorlar. Çocuklar dünyadaki ilk yıllarında görkemli kutlamaların oyuncağı gibi kucaktan kucağa atılır oldu. Vermeden almayı 0-6 yaş döneminde sınırsızca öğreten anne-baba sonraki süreçte ise yetersizlik hissiyle, “nankör nesil, bunca emeğimin karşılığında bana nasıl isyan eder” düşüncesiyle en iyi ihtimalle umutsuzluk ve tükenmişlik yaşar oldu. Daha kötüsü ise umarsız, çatışmacı, duyarsız ve çocuğuna emek vermekten vazgeçmiş anne-babaların artması.
Onlara bugüne kadar yaptıklarınızın çocuk terbiyesi ile alakası yoktu desek, ne yaptıysanız o kutlama sahnesinin içinde olmak ve kendi zevkleriniz için yaptınız desek incinirler mi bilmiyorum.
Peki çocuklara bakışımızdaki yanlışlığı düzeltmek için nereden başlamalıyız?
- Öncelikle çocuğa Allah’ın emaneti ve nimeti gözüyle bakmalı
- Her nimetin çeşitli külfetleri olacağını unutmamalı
- Külfet halinde iken nimeti verene nankörlük etmek yerine daha çok sığınmalı
- Kusur aranacaksa temiz toprakta değil, ekilen tohumda aranmalı
- Şeklini güzel vermeli
Bütün bunlar üzerine düşünen İslam âlimleri, çocuk eğitimini dönemlere ayırmışlar; tufûlet, sabâvet ve mümeyyiz* denilen 3 dönemde çocuğun gelişim ve terbiye metodunun değişeceğini söylemişlerdir.
İbni Sina’nın çocuk eğitimi metodunu hiç araştırdınız mı? İmam Gazali çocuğun beslenmesi konusuna nasıl bakarmış? Eğer nüfuzlu, zengin bir aile iseniz, çocuğunuza bu durum nasıl yansımalı hiç düşündünüz mü? İslam alimleri çocuk gelişimini nasıl sınıflandırmış merak ettiniz mi?
Bunları hatırlamamız ve ilgili ortamlarda konuşmamız gerekiyor diye düşünüyorum.
Öyleyse bahsedilen evreleri bir sonraki yazımızda birlikte inceleyelim.
Görüşmek dileğiyle.
*Tufulet: Bebeklik dönemi. Sabavet: Küçük çocukluk dönemi. Mümeyyiz: İleri çocukluk dönemi.
Esra Erken Güney
Allah razı olsun hocam ☘️ Ellerinize yüreğinize sağlık 🌸
Rabbim her ebeveyine imamı gazel düşünürlüğünü veren zihniyette anne baba olmayi nasip etsin inşaallah🤲 Allah sizden razı olsun hocam topluma böyle güzel önder olup çabanızdan dolayı çok çok tesekkür ediyorum seviliyorsunuz💐
Uzun zaman sonra yine çok güzel bir paylaşım Allah razı olsun hocam devamını heyecanla bekliyorum💕
Allah razı olsun hocam bizi her konuda aydınlatıyorsunuz sizi çok seviyorum ağzınıza sağlık💐🌹♥️
Allah razı olsun.Kaleminiz nice kalplere ulaşsın.
Ne kadar güzel özetlemissiniz hocam kaleminize yüreğinize sağlık Allah razı olsun ☺️😍🌹