Çocuklarda Ekran Süresi

Yıllarca televizyonu bir aptal kutusu olarak tanıdık ve çocukların mümkün olduğunca televizyondan uzak tutulması gerektiği ebeveynlere sıkıca tembih edildi. Şimdilerde ise çocuklar televizyona ilaveten telefon, tablet, bilgisayar bombardımanı altında birinden diğerine savrularak ömür tüketiyorlar. Hatta televizyon ailece seyredilebilen bir mekana yerleştirildiğinden, çocukları takip etme imkanı daha kolayken şimdilerde çocukların tükettiği içerikleri takip etmek neredeyse imkansız hale geldi.

Ebeveynler uyurken, çalışırken veya herhangi bir işlerini hallederken telefon ve tabletleri kaçırarak uzun ekran süreleri boyunca dijital içerik tüketen çocukların sayısı günden güne artıyor. Uzun süreli ekran maruziyeti ise Amerikan Pediatri Akademisi’ne göre çocuklarda çeşitli problemlerin doğmasına sebep oluyor. Bunlar:

• Obezite
• Yetersiz uyku
• Davranış sorunları
• Dil ve sosyal becerilerin gelişiminde gecikmeler
• Şiddet
• Dikkat sorunları
• Aktif, yaratıcı oyun için daha az zaman

İngiliz Psikoloji Derneği’ne göre, küçük çocukların ekran karşısında çok fazla zaman geçirmesi istemeden de olsa, hala gelişmekte olan beyinlerinde kalıcı hasara neden olabiliyor. Odaklanma, konsantre olma, dikkat ve diğer insanların tutumlarını algılama ve onlarla iletişim kurma, geniş bir kelime dağarcığı oluşturma gibi yetenekleri zarar görüyor. Yapılan bazı çalışmaların bulguları günde en az iki saat TV izleyen erkek bebeklere üç yaşına kadar otizm teşhisi konma olasılığının 3,5 kat daha fazla olduğunu gösterdi.

Bu sebeple Amerikan Pediatri Akademisi araştırmalar sonucu ebeveynlere çocuklar için maksimum ekran süresi tavsiyeleri belirlemiş. Bu tavsiyeler şu şekilde:

• 2 yaş altı: Aile veya arkadaşlarla görüntülü sohbet dışında sıfır ekran süresi
• 2-5 yaş: Bir ebeveyn veya kardeşle birlikte günde bir saatten fazla izlememek
• 5-17 yaş: Ev ödevi dışında genellikle günde iki saatten fazla vakit geçirmemek

Bununla birlikte ekran önünde vakit geçirilirken, tüketilen içerik de önem taşıyor. Pasif ve düşünmeden izlenen içerikler yerine (örneğin TikTok) aktif bir şekilde problem çözmeyi gerektiren içerikler öneriliyor. Çocuğun programlama veya dijital müzik/resim gibi düşünmesini gerektiren ve onu zorlayan içeriklere yönlendirilmesi tavsiye ediliyor. Eğer çocuk yüksek kaliteli, yaşına uygun, onu geliştiren içerikler tüketiyorsa; hal ve hareketleri olumluysa; dijital içerik tüketimi onların hayata karışmalarını engellemiyorsa; uyku düzeni, aile ve arkadaş çemberi ve dışarıda geçirilen vakit açısından dengeli bir yaşam sürüyorsa endişelenmenizi gerektiren daha az durum var demektir. Ama bu şekilde bir tüketimin bile en basit haliyle obezite ve odaklanma problemlerine yol açması olasılıklar dahilindedir.

Tavsiye edilen saatlerin yanında şunu da unutmamak lazım ki Steve Jobs ve Bill Gates gibi trendleri belirleyen büyük teknoloji şirketlerinin sahipleri, çocukları için dijital içerik tüketmek bir yana dursun akıllı tahta bile bulunmayan klasik okulların eğitimini tercih ediyorlar. Hatta çocuklar babaları tarafından üretilen ürünlerle nadiren oynayabiliyor. Bu durum göz önünde bulundurulduğunda her ne kadar Amerikan Psikiyatri Derneği günlük ekran süresi tavsiyesinde bulunsa da, teknoloji liderlerinin hayatlarında uyguladıkları kararları ciddi manada göz önünde bulundurmak gerekiyor.