Falafel

Falafel…

Geçtiğimiz günlerde Aksaray’dan otobüsle geçerken bir tabela dikkatimi çekti. Falafel yazıyordu restoran tabelasının üzerinde. Düşündüm kendi kendime ne kadar ahenkli olduğunu. Sonra bir vesile ile Filistin mutfağına ait bir atıştırmalık olduğunu öğrendim. Bir hocamdan duymuştum Filistin’de Arapça’nın çok ahenkli konuşulduğunu. Ne güzel değil mi yemek isimleri bile öyle.

Son günlerde yaşananlar ne yapacağımızı şaşırttı. Elimizden geleni naçizane yapmaya çalışıyoruz. İsrail destekli ürünleri boykot etmek, dua etmek, nafile namazlar ile hafızamızı tazelemek gibi. Ama yüreğimize su serpilmiyor bir türlü. Madden orada bulunamayınca -her ne kadar bu imkan olsa bunu yapabilir miydik bilmemekle beraber- insan kendini bir şey yapmış olarak kabul edemiyor. Bu da insanı yetersizliğe ve tükenmişliğe sürüklüyor. Gözle görülür bir karşılığı o an için olmayınca boykotun da sürekliliği olamayabiliyor bazen. Buna rağmen son günlerde farkındalığımızın biraz daha arttığını düşünüyorum. Ama unutmamak adına sürekli tekrar etmek, hatırlatmak gerek. Et-tekrâru ahsen velev kâne yüz seksen.

Filistin ve Gazze’nin normal hayat akışına dönmesini hepimiz tüm kalbimizle istiyoruz. Dikkati farklı yöne çevirmek demeyelim de bu yazımızda farklı bir pencereden bakalım istedik. Kültürel değerlerin de bir bir yok edildiği şu günlerde Filistin mutfağında tercih edilen malzemeler nasılmış irdeleyelim azıcık dedik.

Filistin’de öğle yemeği günün en önemli öğünüdür. Yemek pişirme metotları ve kullanılan malzemeler bölgelere göre değişiklik gösterir. Celile’de pirinç ve kıbbe (içli köfte) türleri yaygındır. Batı Şeria’da en çok tabun ekmeği, pirinç ve et içeren yemekler pişirilir. Gazzeliler sıkça balık, diğer su ürünleri ve mercimek pişirirler.

Filistin mutfağı Ortadoğu ve Akdeniz’den etkilenmiş bir mutfak kültürüdür.
Tahin, Filistin mutfağının en önemli malzemelerindendir. Humus, Babaghanoush ve Falafel gibi yemeklerde kullanılır. Zeytinyağı, baharatlardan kimyon, kişniş, tarçın, kakule ve sumak sıkça kullanılır.
Lahana, patlıcan, turp, soğan, patates, domates, biber, kabak, havuç gibi birçok sebze, yemeklerin vazgeçilmezidir. Et ve tavuk da genellikle fırında veya tavada pişirilerek baharatlarla tatlandırılır. Tercih edilen malzemeler göz önünde bulundurulduğunda Filistin mutfak kültürünün genel olarak sağlıklı beslenme üzerine inşa edildiğini söyleyebiliriz. Özellikle Gazze bölgesi.

100 küsur gündür malumunuz sağlıklı gıda bir yana sağlıksız gıdaya bile ulaşamıyor Gazzeliler. Buna rağmen yılmıyor, teslim olmuyorlar. Mucizevi olarak mücadeleye devam ediyor, tüm insanlığın bu mücadelelerinin güç kaynağı olan Kuran ve İslam’a yönelmesini sağlıyorlar.

Toplumların mutfakları kültürlerinin bir parçasıdır. Kültürel açıdan benzerlik olması, toplumların geçmişten gelen bir bağları olduğunun en önemli göstergesidir. Falafel (aslında genel olarak Filistin mutfağı), ülkemizin güney bölgelerinde de örneğin Hatay’da bilinir ve pişirilir. Bu Filistin ile ortak noktalarımız olduğunun aynı paydayı paylaştığımızın kültürel bir emaresidir. Kim bilir nasıl güzel ve şen sofralar kuruluyordu Gazze de… Şen kahkahalar besmeleyle birleştiriyordu bir sofra başında insanları. Yine olacak, inşallah. Bize de görmek nasip olsun.