Aktif Akıllı Yenilebilir Paketler

Gıda üreticileri, çevreye duyarlı tüketicilerin taleplerine karşılık vermek ve sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşılması amacıyla, gıda paketlemedeki yenilikleri desteklemektedirler. Bu sebeple, gıda paketleme yöntemlerinde çevresel etkilerin azaltılması  gıda üreticilerinin nihai hedefleri olmuştur.

Tüketicilerin sağlıklı ve sürdürülebilir gıda tercihleri, gıda sektöründeki yeniliklerin hızlanmasına neden olmaktadır. Bu, üreticileri daha verimli, çevre dostu ve güvenli ambalaj çözümleri geliştirmeye teşvik etmektedir. Özellikle aktif ve akıllı paketleme teknolojileri, gıda ürünlerinin tazeliğini ve kalitesini korumak için önemli bir potansiyel taşımaktadır. Bu tür teknolojiler, oksijen, nem ve sıcaklık gibi çevresel faktörleri kontrol ederek gıda ürünlerinin raf ömrünü uzatabilir, dolayısıyla atıkların azaltılmasına ve gıda güvenliğinin artırılmasına katkı sağlayabilir.

Şimdiye kadar, gıda ambalajlarının çevresel etkilerini azaltma yöntemlerini, geri dönüştürülebilir ambalajlar ve biyolojik olarak parçalanabilen ambalajlar olarak duymuştuk. Günümüz teknolojisiyle, farklı gıda paketleme teknolojileri geliştirilerek, aktif, akıllı ve yeşil paketleme yöntemleri üzerinde çalışılmaktadır. Aktif, akıllı ve yeşil paketleme teknolojileri, bileşenler arasında olumsuz etkileşimler olmadan çok amaçlı bir gıda paketleme sistemi üretmeyi amaçlanmıştır.

Günümüzün endüstriyel gıda sektörleri ve araştırmacılar, sentetik bazlı ambalajların yerine geçecek gıda ambalaj alternatifleri üzerinde çalışmalar yapmaktadır. Bu çalışmalar neticesinde yenilebilir ambalajlar üretilmiştir. Yenilebilir ambalajlar, genellikle çok ince (genellikle 0,3 mm’den az) olan ve gıda ürünlerinin raf ömrünü ve tat, koku, renk gibi özelliklerini artırmak için onları kaplamada kullanılan koruyucu bir biyopolimer tabakası sağlayan gıda formülasyonlarıdır.¹  Son zamanlarda, antioksidan ve antimikrobiyal olarak zenginleştirilmiş, aktif ambalajlar geliştirilmiştir. Aktif ambalajlar, tüketiciler için uzun süre yüksek kaliteli ve güvenli gıda sağlayabilen ekolojik özellikte ambalaj malzemeleridir.

Ekolojik özellikteki aktif ambalajlar için besleyici ve biyoaktif katkı maddeleri olarak, bitki özleri, uçucu yağlar ve probiyotik bakteriler gibi “doğal” aktif katkı maddeleri önemlidir.² Film formundaki yenilebilir ambalajlar ve kaplamalar, aktif ambalaj seçeneklerindendir. Yenilebilir ambalaj, gıda atığının en aza indirilmesini, sentetik ambalaj malzemeleriyle paketlenmiş gıdaların tüketiminin azaltılmasını ve gıdanın mikrobiyal kontaminasyondan korunması yoluyla gıda ürünlerinin raf ömrünün uzatılmasını ele alan yeni ve temel bir trend olarak kabul edilmektedir.³ Bu tip ambalajlar aynı zamanda gazlara ve su terlemesine karşı yeterli bariyer özelliği sağlar ve fiziksel hasara karşı mekanik özellikleri artırır.

Yapılan bazı araştırmalarda, aktif, akıllı ve yeşil paketlemede, nar kabuğu özütüyle zenginleştirilmiş yenilebilir ambalaj geliştirmiştir. Nar kabuğu özütü ile zenginleştirilmiş yenilebilir kaplamalar ve filmler, gıda ürününün solunum hızının kontrolü, oksidatif stresin en aza indirilmesi, paketlenmiş ürünlerin renk, lezzet ve diğer duyusal niteliklerinin kaybının azaltılması nedeniyle gıda ürünlerinin raf ömrünü de arttırdığı görülmüş.⁴   Bu tarz çalışmalarla görülmüştür ki, doğal olarak elde edilen gıda bileşenlerini içeren aktif yenilebilir ambalajların, bozulabilir gıdaların kalitesinin korunmasına, mikroorganizmaların büyümesinin engellenmesine, besin değerlerinin korunmasına ve raf ömrünün uzatılmasına yardımcı olmaktadır. Ayrıca, bu ambalajlar çevresel etkileri azaltarak, sürdürülebilir gıda ambalajı çözümleri sunmaktadır.

1 (Kumar ve Neeraj, 2019, Petkoska ve diğerleri, 2021, Senturk Parreidt ve diğerleri, 2018).
2 (Bharti vd., 2020, Daniloski vd., 2021, El-Sayed vd., 2021, Petkoska vd., 2021).
3 (Guillard vd., 2018, Kumar ve Neeraj, 2019, Petkoska vd., 2021, Suhag vd., 2020).
4 (Bodbodak ve ark., 2021, Giannelli ve ark., 2021, Ko ve ark., 2021, Kumar ve ark., 2020). Wambura, Yang ve Mwakatage (2010)