Sizin de bildiğiniz gibi karşısındaki şeylerin görüntüsünü aksettiren, özellikle insanların kendilerini görmek için kullandıkları, arkası sırlanmış cam veya mâdenden levhaları “ayna” diye adlandırırız.
Bir aynaya baktığımızda gerçek görüntümüz bir tane olsa da bu görüntünün aynanın yapısına göre farklılaştığını görebiliriz. Bazen cildimiz oldukça pürüzsüzken bazen tüm kusurlarımız ortaya çıkar örneğin. Avm’lerin zayıf gösteren aynalarına bakarak aldığımız bir kıyafeti eve gelince beğenmeyebiliriz. Kendimizi bazen bir camda, bazen berrak bir suda da görebiliriz. Buradaki görüntüler de yine ışığı yansıtan maddenin yapısına göre değişir. Eşyalar; bizi, bize kendi kabiliyetlerine göre gösterirler. Bu noktada tabi bizim görme kabiliyetimiz de önemlidir; zira şaşı bakan şaşı görür. Bu bilgiler İskender’in geleceği gösteren aynası için de geçerlidir, kötü kraliçenin güzellik avlamak için kullandığı aynası için de.
Aynanın daha ziyade şiirlerden aşina olduğumuz bir diğer karşılığı ise mir’attir. Mir’at kelimesi Türkçede çoğunlukla Allah’ın tecellilerini yansıtan saflaşmış, parlamış/parlatılmış şeyler için kullanılır. Hak yüzünü mir’at-i mücellâda gösterir.
Efendimiz’in “el-Mü’minü mir’atü’l-mü’min: Mü’min mü’ninin aynasıdır.” hadis-i şerifine dayanarak mir’at-i mücella dediğimiz, Hakk’ın ve tabii hakkın yani yegâne doğrunun seyredilebildiği bu parlak aynanın bir mü’min, bir insan olabileceğini söyleyebiliriz. Böyle baktığımız zaman kendimizi bir insandan seyredebileceğimizi de elbette düşünebiliriz.
Aynaların görüntümüzü yansıtma kaliteleri kendi madenlerine göre değiştiği gibi, insanların tecelliyi ya da bizi yansıtma şekilleri de kendi iç âlemlerine, bizim görüş şeklimize ve iç âlemimize göre değişebilir. İnsan bu yansımalar karşısında, görüntüler çeşitlilik gösterse bile doğrunun bir tane olduğunu ve kendisinin de bir ayna olduğunu unutmamalıdır ki hem kendisi yanlış bir görüntüye aldanmasın hem de kimseyi çarpık bir görüntü ile kandırma gafletine düşmesin.
Şimdi usulca aynayı tutalım yüzümüze, bakalım kim görünecek gözümüze?
Biz baktığımızda birşeyler görüyoruz ama bize bakan ne görüyor acaba?
baktığımızda gördüğümüz, bizden bize yansıyan mı yoksa karşıdan bize yansıyan mı acaba? 🙂
dekart konuştu.