Dervişin Fikri Neyse Zikri de O Olur

“Zekera-Yezküru-Zikr…” Arapça 1. baptan mastar olan zikir kelimesi, sözlükte dil ile yahut kalp ile anmak, yâd etmek gibi anlamlara gelir. En büyük zikir de müminin miracı namazdır buyrulur. Zikir önemlidir, türlü türlü de zikir vardır. Yan etkisi olan olmayan, kafaya göre çekilemeyen, her daim çekilebilen. Şimdi bunlara hiç girmeyelim, biz başlığımıza dönelim. “Dervişin zikri neyse fikri de o olur.” demiş atalarımız. Buna misal olabileceğini düşündüğümüz bir hadiseyi nakletmeye çalışalım.

Hazret-i İsa’nın (a.s.) ölüleri dirilttiğini biliriz, âyetle de sabittir: “İşte o zaman Allah şöyle diyecek: ‘Ey Meryem oğlu İsa! Sana ve annene lutfettiğim nimetleri hatırla! Seni Rûhulkudüs’le (Cebrail) desteklemiştim de hem beşikte iken hem de yetişkin hâlinde insanlarla konuşuyordun. Sana yazmayı, hikmeti, Tevrat ve İncil’i öğretmiştim. Benim iznimle çamurdan kuş biçiminde bir şey yapıp ona üflüyordun ve benim iznimle derhal kuş oluyordu. Benim iznimle körü ve cüzzamlıyı iyileştiriyordun. Yine benim iznimle ölüleri diriltiyordun. Onlara açık kanıtlar getirdiğin zaman buna karşı içlerinden inkâr edenler ‘Bu düpedüz bir büyü!’ dediklerinde İsrâiloğulları’nın sana zarar vermelerini önlemiştim.” (Mâide, 5/110)

Büyüklerimizden işitmişizdir, İslam âlimleri bu hususta bir detay nakledermiş. Hazret-i İsa’nın (a.s.) dirilttiklerinden biri kalkar kalkmaz “Eşeğim nerede? Eşeğim nerede?” demiş ve birkaç adım attıktan sonra düşüp ölmüş. Elbette nefes rızkı birkaç adımlık kaldığı için tekrar ölmüş. Konumuzla alakalı olan kısmı şu ki neden adam kalkalar kalkmaz telaşlı telaşlı “Eşeğim nerede?” demiş? Bu soruya Hazret-i İsa’nın (a.s.) verdiği cevaba baktığımızda, adamın eşeğinin peşinde koşarken öldüğünü öğreniriz. Velhasıl, adamın fikri eşekmiş, zikri de eşek olmuş.

Allahu Teâlâ Bakara sûresi 152. âyet-i kerimede “Beni zikredin, ben de sizi zikredeyim.” buyurur. Rad sûresi 28. âyet-i kerimede “Kalpler ancak Allah’ı zikretmekle mutmain olur.” buyurur. Kehf sûresi 24. âyet-i kerimede ise “Unuttuğun vakit Allah’ı an.” buyurur. Bir hadîs-i şerifte ise peygamberimiz (s.a.s.) “Zikrullah kalplerin cilasıdır.” buyurur. Daha neler neler buyrulur.

Tasavvufî literatürde yer alan ilkelerden biri de “yâd kerd”dir. Bu ilke, gaflet hâlinden sıyrılıp hem kalp ile hem de dil ile daima Allah’ı zikretmek olarak tanımlanır. Bu ilke doğrultusunda el kârda gönül yârda düsturunca Haşr sûresi 19. âyet-i kerimede buyrulan “Allah’ı unutan, bu yüzden Allah’ın da kendilerini unuttuğu kimseler”den olmamak duasıyla, vesselam.