Güneş Yanığı

Malumunuz hava sıcaklığı bu aralar yüksek derecelerde seyrediyor, biraz serinlemek biraz da güneşlenmek amacıyla hem sahillerimiz hem de mesire yerleri dolup taşıyor. Bu günlerde güneşlenirken ya da güneşin farkında olmadığımız bir zaman diliminde cildimizde güneş yanıkları meydana gelebilir. Bu nedenle güneş yanığından, nedenlerinden, korunma yollarından ve tedavilerinden biraz bahsedelim istedik.

Hepimizin bildiği ‘çoğu zarar, azı karar’ atasözü bugünlerde yoğun miktarda maruz kaldığımız güneş ışınları için de geçerlidir. Koruyucusuz ve uzun süreli güneşe maruz kalındığında cildimizin UV ışınlarına reaksiyonu sonucu, güneşte kalma süresi, ten rengi gibi faktörlerin de etkisiyle çeşitli derecelerde yanıklar meydana gelebilir.

Beyaz tenlilerde güneş yanığı oluşma riski daha yüksektir ve daha çabuk belirti gösterir. Kızarıklıkla beraber ağrı sızı oluşabilir. Koyu tenlilerde ise güneşin olumsuz etkileri hemen belirti göstermeyebilir. Güneşte kalma süresi yanığın şiddeti ile doğru orantılıdır, ne kadar uzun UV ışınına maruz kalırsak yanık da o kadar şiddetli olur. Eğer yanık çok şiddetli değilse genellikle 3-5 günde kendiliğinden iyileşir. (Diyabet ve Arteryal hastalıklarda yaranın iyileşmesi uzun sürer). Deride kabarcıkların oluşması, açık yara meydana gelmesi iyileşme sürecini uzatabilir.

Güneş Yanığı Ne Zaman Oluruz?

Dışarıda fazla vakit geçirildiğinde, direkt güneş ışığına maruz kalınmasa da, güneş ortalıkta görünmezken, gökyüzünün bulutlu olduğu zamanlarda bile ciltte güneş yanığı meydana gelebilir.

Duymuşsunuzdur ‘ayaz yakması’ diye bir tabir vardır halk arasında. Güneşin çok etkili görünmediği günlerde, dışarıda fazla kalanlarda olur, yanaklar kızarır, ten rengi zamanla kararır. Örneğin çiftçilerde sıklıkla rastlanır bu duruma. Aslında bu da güneş yanığı biçimlerinden biridir.

Güneş Yanığının İnsana Etkileri Nelerdir?

Güneş ışığına sürekli ve fazlaca maruz kalmak cildin erken yaşlanmasına, benlerin artmasına neden oluyor. Amerikan Dermatoloji Derneği Akademisine göre cilt kanseri riskini arttırıyor.

Güneş Yanığından Korunmak İçin Neler Yapılabilir?

Sağlıkta en önemli ilke hastalıktan korunmaktır. Güneş yanığı konusunda da önceliğimiz bu olmalıdır. Bunun için birkaç önerimiz olacak. Hepinizin bildiğinden eminim ama hatırlatmakta fayda olduğunu düşünüyorum. Saat 10:00 ile 14:00 arası dışarıda fazla vakit geçirmemeye çalışalım, geçireceksek de güneş koruyucu krem/losyon muhakkak kullanalım (güneşe çıkmadan 30 dk önce). Uygun kıyafetler giyinmemiz de güneşin zararlı ışınlarından korunmamıza yardımcı olabilir.

Güneş Yanığı Oluştuysa Neler Yapabiliriz?

• Cildinize serin duş uygulamak veya serin suyla ıslatılmış havlu ile soğutmak rahatlatıcı olacaktır.
• Bol miktarda su için, ısının etkisiyle kaybettiğiniz suyu yerine koymak gerekir.
• Güneş sonrası kremi, aloevera jeli kullanmak ağrıyı ve gerginliği azaltabilir.
• Güneş yanığı tamamen iyileşene kadar o bölgenin güneş görmemesini sağlamalıyız, ışık geçirmeyen giysiler giyinmek faydalı olabilir.
• Doğal yöntemler de işe yarayabilir (yanık şiddetli değil ve açık yara yoksa). Yoğurt rahatlatabilir; kişinin herhangi bir alerjik reaksiyonu yoksa sarı kantaron yağı iyileşme sürecini hızlandırabilir.
• Çok ağrı sızı varsa hafif ağrı kesiciler alınabilir.
• Yeteri kadar dinlenip uyumak faydalı olacaktır.
• Şiddetli yanıklarda mutlaka hastaneye başvurmamız gerekir.
Bunların hiçbirinde sihirli değnek etkisi yoktur, vücudun doğal iyileşme sürecine destek amacıyla uygulanabilir.

Güneş Yanığında Neleri Yapmasak İyi Olur?
• Buz ve buz aküsü uygulamayalım.
• Kabarcık oluştuysa kendi haline bırakalım, patlatmayalım.
• Güneş yanığı olan bölgeye dar giysiler giyinmeyelim.
• Diş macunu asla sürmeyelim.
• Cildiniz kendiliğinden soyulmaya başlamadığı sürece zorla soymaya çalışmayalım.
• Bronz ten elde etmek uğruna saatlerce güneşin altında vakit geçirip zararlı etkilerine maruz kalmayalım.

Sağlık ve esenlikle kalın…

Duygu Özara Koç

www.nhs.uk
www.aad.org
www.mayoclinic.org
www.helthline.com