Edebi-Tarihi

Leğenim Damdan Düşmesin!

5

“Leğeni damdan düşmek” tabirini duyanlarımız varsa da çok azdır. Bu tabir rezil rüsva olan kişi için kullanılırmış evvelden. Yani şimdiye kadar ne kadar kabahat ettiyse hepsi damla damla birikti, leğenden taşıp ortaya saçıldı anlamında kullanılan bir tabir. Şöyle bir düşünürsek iç dışa dış içe çevrilse hangimiz birbirimizin yüzüne bakabiliriz ki. “Rabbim sen Settâr’sın setreyle, rabbim sen Tevvâb’sın, Gaffâr’sın affeyle. Affeyle ki setreyle ki leğenimiz damdan düşmesin, kabahatlerimize şahit bulunmasın. Sen ol tek şahidimiz, bizleri dosta da düşmana da mahcup eyleme!” diye tatlı tatlı niyaz etsek yeridir sanki.

Bu tabir Mesnevî-i Manevî’de “Kokucular çarşısında fenalaşan dericinin hikâyesi” bahsinde de karşıma çıktı. Hikâyeyi bilenlerimiz bilir. Bilmeyenlerimiz için özetleyecek olursak; kokucular çarşısına giren bir kimse birden fenalaşıp külçe gibi yere yığılır. Etraftakiler hemen başına toplaşır. Kimi kalbini yoklar kimi nabzını,  kimi gül suyu serper kimi öd ağacıyla şekeri karıştırıp tütsüleme yapar,  kimi nemli bir şeyle başını ovalar ki ateşi düşsün. Velhasıl ne yapsalar fayda etmez. Ne olmuştu da bayılmıştı şarap mı içmişti, kimse bilmez. İşte bu noktada leğeni damdan düşmek tabiri çıkıverir karşımıza. Hazret-i Mevlânâ şöyle der:

Kes nemî dâned ki çün masrû‘ geşt 

Yâ çi şüd k’ez bâm üftâdêst teşt

Kimse bilmiyordu ki neden bayıldı?  Ya da ne oldu da leğeni damdan düşüverdi?

Derken iri yarı kardeşi çıkagelir. Yanında gelirken köpek tersi de getirir. “Yol açın ben bilirim onun neden bayıldığını” der. Sebebin ne olduğunu bilince tedavi de kolaydır elbet. Halk kenara çekilir. Meğerse baygın adam deri tabaklama işinde çalışırmış. E malum, köpek pislikleri de bu tabakalama işi için toplanır tabakhaneye ücreti karşılığı satılır. İşte bu baygın adam rızkını temin için bu tabaklama işinde çalıştığından köpek pisliği kokusu damarlarına, beynine işlemiş adeta. Köpek tersi koklamaktan pislik böceği gibi olmuş meğer. Kardeşi, yanında getirdiği o bir parça pislikten koklatınca kendine gelir hemencecik. Tabiatı ona alışıktır çünkü. Âyet-i kerimede “Pisler pislerindir.” (Nȗr, 24/26) buyrulur.

Bu temsili bir hikâye elbette. Pis işlerle meşgul olup pisliğe bulaşırsak bir zaman gelir ki bizim de leğenimiz damdan düşer, yaptığımız iş herkesin diline dolanır. Rabbim affeyle, mahşer gününde Efendimiz’in (s.a.s.) mübarek gül kokulu elini koklayarak kendimize gelenlerden eyle. Âmin.

5 Yorum

  1. Allah sizlerden razı olsun. Tevfikini refik eylesin . Hoş bulduk güzel sokağınızı. Hemen köşedeki evi kiraldık komşu olduk siz güzel insanlara.

    1. Amin, cümlemizden Allah razı olsun.

  2. Amin. Amin. Amin.
    Rabbim leğenimizi damdan düşürüp korkutup kokutmasın inşallah.
    Emeğinize sağlık.🌹

    1. Teşekkürler… 🌹🌹🌹

  3. Amin, cümlemizden Allah razı olsun.

Yorum Yaz

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir