Yazar Meleklere iman, onların âlemde mutlak teslimiyetin ve anlık tecellîlerin mazharı olmaları dolayısıyla bize farklı bir kavrayış kazandırır. Böylece varlığın yalnızca duyulara konu olan nesnelerden ibaret olmadığını ve sonuçların her zaman sebeplere bağlı bulunmadığını düşünme imkanı buluruz. İnsan, mutlak itaat üzere olmaları ve hayra mazhar kılınmaları bakımından meleklerle istitâat (fiilleri yapabilme kabiliyeti) noktasında farklılaşır. Hayra ve şerre doğru yönelişin insana kazandırdığı zıtları birleştirme niteliği hem bir yücelik hem de bir düşkünlük imkanını aynı anda barındırır. Allah’a yakınlık bulduğu ölçüde insan, zıtları birleştiren ayrıcalığı dolayısıyla meleklerdeki hâllerle hâllenip onları geride bırakabilir. Bu yüzden meleklere iman, aynı zamanda insanın kemâline ilişkin bir tecrübenin de zeminidir.
Tû be-ten hayvan be-câni ez-melek
Tâ revî hem ber-zemin hem ber-felek
Mevlânâ Celâleddin Rûmî, Mesnevî
Sen bedeninle hayvansın, can ile melektensin. Böylece hem yeryüzünde hemgöklerde gidersin. Bedeninle yeryüzünde gidersin, ruhunla göklerde seyran edersin.
Yorumlar